محققان آمریکایی در یک مطالعه جدید به شواهدی دست پیدا کردند که نشان می دهد افزایش دوپامین در مغز نوجوانان می تواند با پرخاشگری آنها در دوران بزرگسالی رابطه مستقیم داشته باشد.
داروهایی کاهنده دوپامین مثل ریتالین، لوودوپا و کلوزاپین احتمال دارد برای نوجوانان سالم عوارض جانبی به دنبال داشته باشد. اما برای افرادی که کم کاری پاتولوژیک دوپامین دارند می تواند اثربخش باشد. در یک پژوهش جدید، محققان مرکز پزشکی ایروینگ دانشگاه کلمبیا، مرحله حساسیت رشدی در دوره نوجوانی را شناسایی کرده‌اند. این دوره که بر نحوه واکنش، پرخاشگری و عملکرد دوپامین موش‌های بالغ تأثیر مستقیم داشت، توجه محققان را به خود جلب کرد.
همه موجودات زنده از دوران جنینی زندگی خود را آغاز می کنند و به تدریج به تکامل می رسند. در این مسیر رشد، از دوره های زمانی حساسی عبور می کنند که می تواند تحت تاثیر عوامل محیطی قرار بگیرد. این ویژگی به ارگانیسم‌ها اجازه می‌دهند تا از طریق مکانیسم‌های انتخابی تکاملی با محیط اطراف خود سازگار شوند.
یافته‌های جدید که در مجله Molecular Psychiatry منتشر شده است، نشان می‌دهد که قرار گرفتن کودکان در معرض مواد محرک در دوران نوجوانی، ممکن است عواقب مخربی برای سلامتی آنها داشته باشد. اما برای کودکانی که با اختلال دوپامین پاتولوژیک مواجه هستند (یعنی مشکلاتی در سیستم دوپامینی مغز دارند)، این مواد محرک می تواند مفید باشند. به زبان ساده تر، این محرک ها می تواند عملکرد مغز آنها را بهبود دهد.
دوپامین در تعدیل و شکل دادن به رفتارهای نوجوانان نقش مهمی ایفا می کند. گاهی اوقات با شروع دوران نوجوانی، عملکرد دوپامین در مغز به خوبی انجام نمی شود و باعث بیماری های روحی- روانی مانند عدم تمرکز، افسردگی و اسکیزوفرنی در افراد می شود.
تیم تحقیقاتی در طول آزمایش های فاز حیوانی متوجه شدند سطح دوپامین به عنوان یکی از مهمترین ناقل های شیمیایی در مغز موش های نوجوان؛ فرآیندهای عصبی مغز را تحت تاثیر منفی قرار می دهد. این کاهش یا توقف به پیامدهای نامطلوب در رفتار و واکنش‌های موش‌ها در دوران بزرگسالی می شود.
ابتدا متوجه شدیم که محاصره ناقل دوپامین در موش‌ها در دوره میانی نوجوانی آنها، از روز 32 تا 41 پس از زایمان، باعث افزایش در پرخاشگری، تکانشگری و پاسخ رفتاری به آمفتامین در بزرگسالان موش‌ها می‌شود. در ادامه، متوجه شدیم که نورون‌های دوپامینرژیک در این حیوانات نیز فعال‌تر هستند.
تیم تحقیقاتی در مورد نتایج آزمایش گفتند:" در ابتدا متوجه شدیم که نوسان دوپامین در دوره نوجوانی موش ها که معمولا از 32 روز تا 41 روز پس از زایمان اتفاق می افتد، باعث افزایش پرخاشگری، تکانشگری و پاسخ رفتاری به آمفتامین در موش‌های بزرگسال می‌شود. نورون‌های دوپامینرژیک در این حیوانات فعال تر بودند."
آنها برای پیدا کردن رابطه علی بین فعالیت‌های عصبی و رفتار تغییر یافته، در مرحله بعدی از ابزارهای ژنتیکی مدرن برای تحریک مصنوعی نورون‌های دوپامینرژیک استفاده کردند. هدف اصلی محققان این بود که در طول آزمایش بتوانند واکنش رفتاری موش ها را اندازه‌گیری می‌کنند. به عنوان نمونه: در یکی از آزمایش ها، موش ها برای گرفتن جایزه باید یک اهرم را فشار می دادند. وقتی موش ها این مهارت را بدست آوردند، به آنها یک مورد دیگر آموزش داده می شد.
موش هایی که اواسط نوجوانی ترشح دوپامین در مغز آنها متوقف شده بود به علاوه، موش هایی که نورون های دوپامین مغزشان به روش مصنوعی تحریک شده بود عملکرد بدی در فشار دادن اهرم نشان می دادند. در آزمایش بعدی، آنها با دو پاداش که یکی کوچک و دیگری بزرگتر بود مواجه شدند. به طرز عجیبی همان نتیجه قبلی در این مرحله هم تکرار شد. محققان متوجه شدند دستکاری مستقیم سیستم عصبی یا غیر مستقیم آن، می تواند شدت واکنش موش ها را بیشتر کند. این اتفاق باعث شد موش ها پاداش های کوچک و فوری را به پاداش های بزرگ ترجیح بدهند.
نتایج این یافته ها می تواند به دانشمندان در درک و درمان اختلالات روانی کمک زیادی کند. این محققان معتقدند از آنجایی که آزمایش ها فقط روی گونه ای از حیوانات وحشی انجام شده است نمی تواند همان نتایج را روی انسان داشته باشد.