محققان انگلیسی موفق به کشف علت اصلی رنگ آبی بلوبری یا همان زغال اخته شدند.
محققان دانشگاه بریستول انگلستان توانستند به راز نهفته در رنگ آبی زغال اخته پی ببرند. نتایج تجزیه وتحلیل نشان داد رنگ آبی به علت ساختارهای ریز در پوشش مومی آن است و نه از رنگدانههای موجود در پوست میوه! این کشف می تواند به تولید رنگها و پوششهای پایدار و سازگار با محیط زیست منجر شود. نتایج این مطالعه به تازگی در مجله Science Advances منتشر شد.
تیم تحقیقاتی موفق شد بفهمد که چرا زغال اخته با وجود رنگ قرمز تیره رنگدانههای موجود در پوست میوه، آبی است. این پوسته از ساختارهای خیلی ریزی تشکیل شده است که می تواند نور فرابنفش و آبی را پراکنده کند. این ویژگی باعث می شود انسان و پرندگان زغال اخته را به رنگ آبی ببینند. در حقیقت، رنگ آبی از ترکیب ساختارهای کریستالی موم اپیکوتیکولار با نور ناشی میشود.
راکس میدلتون، محقق دانشکده علوم زیستی دانشگاه بریستول درباره ترفندهای رنگی طبیعت گفت:«بلوبری آبی را نمیتوان با روش "استخراج" از میوه فشرده کرد. زیرا در آب این میوه هیچ رنگدانهای وجود ندارد که قابل استخراج باشد. به همین دلیل، ما مطمئن بودیم که باید چیزی عجیبی درباره رنگ وجود داشته باشد. مرحله بعد، ما موم را حذف کرده و دوباره آن را بر روی یک کارت متبلور کردیم. این کار باعث ایجاد یک پوشش کاملاً جدید با رنگ آبی-UV شد. این پوشش بسیار نازک با ضخامت حدود دو میکرون است و با وجود بازتاب کمتر، به طور واضح رنگ آبی را نشان میدهد و نور فرابنفش را به خوبی منعکس میکند. این روش می تواند راهی جدید برای روشهای نوآورانه رنگ آمیزی باشد.»
راکس در ادامه توضیحات گفت: «این نشان میدهد که طبیعت بهگونهای تکامل یافته که از یک روش بسیار منظم برای ایجاد یک لایه بسیار نازک برای رنگآمیزی استفاده میکند. بیشتر گیاهان با یک لایه نازک از موم پوشانده شدهاند که کاربردهای زیادی دارند و هنوز دانشمندان نتوانستند به طور کامل نحوه کار آنها را درک کنند. آنها فقط می دانند که این پوشش میتواند به عنوان یک پوشش آبگریز و تمیزکننده عمل کند. اما حالا به این نتیجه رسیدند که این ساختار می تواند تا چه اندازه در رنگآمیزی نقش داشته باشد. تیم مطالعاتی در گام بعدی قصد دارد راههای سادهتری را برای بازسازی و اعمال این پوششها بررسی کند. روش هایی که میتواند منجر به ساخت رنگهای پایدارتر، سازگارتر با محیط زیست و حتی خوراکی منعکسکننده اشعه ماوراء بنفش و رنگ آبی شود.
البته این پوششها میتوانند عملکردهای چندگانه مشابه پوششهای بیولوژیکی طبیعی که از گیاهان محافظت میکنند، داشته باشند. راکس افزود: «جالب است در میوههای لذیذی که پرورش می دهیم و میخوریم، چنین مکانیسم رنگ ناشناخته ای وجود دارد. نکته هیجانانگیزتر آنجا بود که توانستیم آن رنگ را با برداشت موم دوباره تولید کنیم وپوشش آبی جدیدی بسازیم که تا قبل از این کسی ندیده بود. ساخت تمام قابلیتهای این موم طبیعی به روش مصنوعی یک رویاست!»