تزریق جهانی اولین واکسن مالاریا در جهان از کشور کامرون آغاز شد.
کشور کامرون از امروز 23 ژوئیه واکسیناسیون مالاریا را آغاز کرد. طبق برنامه ریزی های انجام شده این واکسن در فاز اول به کودکان تزریق می شود و سپس به عموم مردم گسترش پیدا می کند. کامرون یکی از کشورهای آفریقای مرکزی است که سالانه حدود 2.7 میلیون از مردم آن به بیماری مالاریا مبتلا می شوند. مسئولین وزارت بهداشت این کشور تزریق اولین واکسیناسیون مالاریا را با واکسن RTS,S/AS01 یا Mosquirix شرکت داروسازی گلاکسو اسمیت کلاین آغاز کرده اند.
برایان گرین‌وود، متخصص مالاریا و عضو فعال انجمن سلطنتی پزشکی و بهداشت استوایی در مورد این موفقیت گفت:"من چهار دهه از عمرم را صرف تحقیق و ساخت واکسن مالاریا کردم و حالا در 86 سالگی شاهد به ثمر نشستن این تلاش ها هستم. محققان از 100 سال پیش تحقیقات خود را روی روی پرندگان شروع کردند. این یک سفر طولانی و پر فراز و نشیب بود."
واکسن اسپوروزوئیدها(شکل عفونی انگل مالاریا) همه انواع این انگل را قبل از اینکه وارد کبد شوند و از آنجا شروع به تکثیر کند، هدف قرار می دهد. با توجه به اینکه 48 درصد از کل پذیرش‌های بیمارستانی و 67 درصد مرگ‌ومیرهای کودکان در کامرون به مالاریا مربوط می شود، مسئولین وزارت بهداشت امیدوارند که این راه‌اندازی جدید به کاهش هزینه هایی که بیمار بر سیستم مراقبت‌های بهداشتی این کشور وارد می‌کند، کمک کند.
محمد عبدالعزیز، رئیس مرکز کنترل و پیشگیری بیماری آفریقا می‌گوید: «تأثیر این واکسن خیلی بیشتراز مزایای پزشکی آن است. مالاریا یکی از دلایل اصلی غیبت دانش آموزان از مدرسه، بروز کم خونی و اختلال در رشد شناختی آنهاست. این واکسن می تواند به شکستن این چرخه که برای مدت طولانی کودکان ما را آزار می داد، کمک کند.»
با وجود تلاش های زیادی که تا قبل از این برای ریشه کن کردن پشه‌های حامل انگل پلاسمودیوم فالسیپاروم(کشنده‌ترین نوع مالاریا در قاره آفریقا) صورت می گرفت، این بیماری در سال 2022 باعث مرگ 608000 نفر در جهان شد. حدود 95 درصد از این قربانیان مربوط به قاره آفریق می شوند. کودکان به علت اینکه سیستم ایمنی ضعیف تری نسبت به افراد بزرگسال دارند، بیشتر در خطر ابتلا به این بیماری هستند. استفاده از تورهای محافظ و پوشاندن دیوارهای خانه‌ها با حشره‌کش‌ها هم نمی تواند از آنها در برابر این بیماری محافظت کند. طبق آمار جهانی سازمان یونیسف هر دقیقه یک کودک زیر 5سال در جهان بر اثر ابتلا به مالاریا جان خود را از دست می دهد.
طبق برنامه ریزی های انجام شده، دوازده کشور آفریقایی در مجموع تا دو سال آینده حدود 18 میلیون دوز از واکسن RTS,S را دریافت می کنند. کشور کامرون ت اسال 2024 حدود 662000 از این دوز را دریافت می کند. کشورهای دیگر مانند بورکینافاسو، سیرالئون، بنین و سایر کشورهای آفریقایی هم به دنبال آن واکسیناسیون را انجام می دهند. به علت تعداد محدود این واکسن ها فعلا تزریق فقط در کودکان انجام می شود. . Aurélia Nguyen، مدیر برنامه شرکت داروسازی Gavi می گوید: «ما امروز بیش از 30 کشور آفریقایی داریم که علاقه دارند در برنامه واکسیناسیون مالاریا شرکت کنند.»
این واکسن می تواند جان انسانهای زیادی را در جهان نجات دهد. طبق آمار سازمان بهداشت جهانی (WHO)اجرای طرح واکسیناسیون RTS,S می تواند میزان مرگ و میر هزاران کودک را در کشورهای غنا، کنیا و مالاوی تا چهار سال آینده 13 درصد و موراد شدید ابتلا را تا 22 درصد کاهش دهد. اما با این وجود WHO استفاده از آن را تا سال 2021 توصیه نکرد. از زمان شروع تست بالینی حدود 8 میلیون نفر بر اثر ابتلا به مالاریا جان خود را از دست داده اند.
هنوز به صورت دقیق مشخص نیست چه تعداد از کودکان این مناطق پر خطر قادر به دریافت واکسن هستند. شرکت GSK سازنده واکسن قول داده است حداکثر تعداد 15 میلیون دوز از واکسن RTS,S را تا سال 2028 تولید کند. اما تعداد کودکان آفریقایی که در سن مدرسه هستند حدود 200 میلیون است. این آمار کار را برای تصمیم گیری در مورد اینکه چه کشورهایی باید در الویت باشند را سخت می کند.
جیشری رامان، که یک آزمایشگاه تحقیقاتی مالاریا را در مرکز ملی بیماری‌های واگیر آفریقای جنوبی اداره می‌کند، می‌گوید: «این برنامه واکسیناسیون نمی تواند همه کشورها را پوشش دهد. مسئولین بهداشت باید تصمیمات سختی می گرفتند. مناطق زیادی هستند که تعداد مبتلایان به بیماری مالاریا در آن از مرز هشدار هم گذشته است.» برای کنترل مالاریا در مناطقی که شیوع بالاترین میزان شیوع دارد، تا سال 2030 به 100 میلیون دوز واکسن در سال نیاز است. دومین واکسن مالاریایی که ساخته شد R21 است که توسط دانشمندان دانشگاه آکسفورد به مرحله تولید رسید. سازمان بهداشت جهانی نام واکسن R21 را به لیست واکسن های مورد تایید خود اضافه کرد. طبق مطالعات انجام شده این واکسن در 12 ماه گذشته پس از تزریق سه دوز تواست موارد ابتلا به مالاریا را تا 75 درصد کاهش دهد. هر دوز این واکسن قیمتی حدود 2 تا 4 دلار دارد که حدود نصف قیمت فعلی واکسن RTS,S است. این واکسن با همکاری دانشمندان آکسفورد و موسسه سرم هند، بزرگترین تولید کننده واکسن در جهان ساخته شد. به همین علت، از نظر قیمت مقرون به صرفه تر است.
گرین‌وود می‌گوید: «این مرکز نیمی از واکسن‌های دنیا را تولید می‌کنند و می‌توانند به سرعت میزان تولید خود را افزایش دهند. GSK تمام کارهای لازم واکسن RTS,S را انجام داده است که R21 می تواند از آن استفاده کند. موسسه سرم اعلام کرد که آنها می توانند بیش از 100 میلیون دوز در سال را در زمان کمتری تولید کنند.» واکسن R21 به گفته نگوین تا مه یا ژوئن 2024 در دسترس قرار خواهد گرفت. اما موانع لجستیکی برای عرضه این تعداد واکسن وجود دارد مانند سردخانه، پرسنل و غیره! پس نمی توان یک دفعه کل یک کشور را واکسینه کرد.