روز گذشته برای علاقه مندان به اکتشافات فضایی خیلی خوب نبود.
ناسا روز گذشته اعلام کرد که کاوشگر ادیسه (Odysseus) ساخت شرکت Intuitive Machines هنگام فرود در نزدیکی قطب جنوب ماه از مسیر خود منحرف و سرنگون شد. با این حال، این فضاپیما روباتیک می تواند به ارسال داده همچنان ادامه دهد.
مدیران ارشد ناسا که برای ساخت این ماهنورد حدود 118 میلیون دلار سرمایه گذاری کرده بودند مشغول بررسی راه هایی هستند که بتوانند با کمک آن بازده علمی این دستگاه را تا ده روز آینده به حداکثر برسانند.
استیو آلتموس، مدیرعامل Intuitive Machines امروز در یک جلسه مطبوعاتی که پس از این اتفاق در پایگاه فضایی ناسا برگزار شده بود، گفت:"کاوشگر ما نزدیک یا در محل فرود به وضعیت پایداری رسیده است. ما با ادیسه ارتباط برقرار کردیم و این یک موفقیت به حساب می آید."
با جان سالم به در بردن ادیسه پس از یک فرود سخت، این کاوشگر اولین فرودگری است که توانسته سالم به سطح ماه برسد. علاوه براین، Odysseus اولین فضاپیمای آمریکایی است که از زمان ماموریت آپولو17 در سال 1972 توانسته این کار را انجام دهد. آلتموس در مورد این ماموریت گفت:"کار ساده این نبود. مهندسان ما قبل از فرود متوجه شدند که قفل ایمنی در سیستم فاصله یاب لیزری اودیسه قبل از پرتاب باز نشده است. به عقیده تیم، این اتفاق باعث شد سیستم فرود از کار بیافتد. وقتی به تیم کرین، مدیر ماموریت گفت که فضاپیما باید بدون فاصله یاب به صورت مستقل فرود بیاید، صورتش کاملا سفید شد. زیرا این اتفاق باعث شکست در این ماموریت می شد. خوشبختانه، کرین و دیگر اعضای تیم موفق شدند راهی برای برنامه ریزی مجدد اودیسه با استفاده از یک سیستم آزمایشی فاصله یاب لیزری که در میان محموله های ناسا گنجانده شده بود، کشف کنند."
او در ادامه توضیح داد:" برای توسعه نرم‌افزار فضاپیما، ابتدا نظریه را براساس قوانین ریاضیات مطرح می کنیم و با استفاده از محاسبات ساده آن را اثبات می کنیم. در مرحله بعد، این نظریه را در یک محیط شبیه سازی شده اجرا می کنیم."
کرین در مورد نتایج شبیه سازی گفت:"ما این شبیه سازی را بیشتر از 10000 بار آزمایش می کنیم. این کار به حدود یک ساعت و نیم زمان نیاز دارد. اگر این اتفاق تصادفی برای کاوشگر ادیسه نمی افتاد، ممکن بود تا 5 دقیقه قبل از فرود متوجه آن نشویم. بنابراین، فرضیه ما درست بود. یکی از چالش های دیگری که ما هنگام فرود متوجه آن شدیم این بود که، بدون مسافت یاب ادیسه باید با سرعتی بیش از 5 مایل در ساعت به صورت عمودی و سرعت 2 مایل در ساعت به صورت افقی فرود می آمد. "
آلتموس گفت:"ارزیابی تله‌متری نشان می‌دهد که یکی از پای‌های فرودگر هنگام تماس با سطح ماه، به چیزی گیر کرده و در نهایت منجر به واژگونی آن شده است. در شرایط فعلی ما فکر می کنیم که ادیسه احتمال دارد روی یک صخره گیر کرده باشد یا روی یک سطح شیبدار افتاده باشد. روز فرود، Intuitive Machines اعلام کرده بود که ادیسه در حالت ایستاده قرار دارد، اما امروز آلتموس گفت که نتایج ارزیابی قبلی درست نبود. با این حال فرودگر در موقعیتی دور از کیلتر قرار دارد و برخی از آرایه های خورشیدی آن قادر به تولید نیرو هستند. علاوه براین، برخی از آنتن های آن در جهت مناسب برای برقراری ارتباط با ایستگاه های زمینی قرار دارند." او در ادامه اضافه کرد: «اما بعضی از آنتن ها هم براثر برخورد با سطح ماه غیرقابل استفاده هستند. به همین علت ما با محدودیت هایی مواجه ایم. توانایی ما برای برقراری ارتباط و دریافت داده‌های مناسب، به‌گونه‌ای که همه چیزهایی را که برای این مأموریت نیاز داریم به دست آوریم، فکر می‌کنم، بیشترین آسیب را از حضور در کنار آن وارد می‌کند.»
مدیران ماموریت در حال تلاش هستند تا بتوانند داده های بیشتری از کاوشگر بدست بیاورند. از جمله تصاویری که می‌توانند به طور قطع نشان دهند که فرودگر چگونه واژگون شده است و یا آسیبی جدی دیده است یا خیر؟!
آلتموس گفت: «با دریافت تله متری بیشتر و روشن کردن آنتن های بیشتر، در روزهای آینده اطلاعات دقیق تری را در مورد نحوه فرود ادیسه بدست می آوریم. از طرف دیگر، مدارگرد شناسایی ماه آژانس قرار است تا آخر هفته بر فراز منطقه فرود پرواز کند و از محل فرود تصویربرداری کند. »
این اطلاعات به Intuitive Machines و ناسا کمک کند تا ببینند که اودیسه تا چه حد به هدف فرود خود نزدیک شده است. قطب جنوب ماه توجه آژانس های فضایی کشورهای زیادی را به خود جلب کرده است. ناسا هم قصد دارد در سال 2026 فضانوردانی را به این منطقه بفرستد. این منطقه طبق اطلاعات علمی موجود حاوی مقادیر زیادی از یخ است که می تواند برای ماموریت های آینده مورد استفاده قرار بگیرد.