راز ابرنواخترها فاش شد!

ابرنواخترها می توانند درخشان تر از کل کهکشان باشند. زمانی که مرگ یک ستاره فرا می رسد، انفجار ابرنواختر رخ می دهد. اما، آیا این انفجارها از الگوی خاصی پیروی می کنند؟!

ابرنواختر

ستاره های بزرگ خیلی بی سرو صدا نمی میرند. مرگ آنها یک انفجار ابرانواختری است که می تواند نوری درخشان تر از کل یک کهکشان تولید کند. وقتی زمان مرگ فرا می رسد مواد ستاره ای به محیط اطراف پرتاب می شود و هسته آن تبدیل به یک سیاهچاله یا یک ستاره نوترونی می شود. یک تیم مطالعاتی به تازگی تعدادی از این انفجارهای ابرنواختری را دسته بندی کرد و متوجه یک الگوی عجیب در بین آنها شدند.

تعدادی از این ابرنواخترها فاقد هیدروژن بودند. پس ستارگان زیادی در کهکشان وجود دارند که فاقد هیدروژن هستند. آنها معتقدند حدود یک سوم اجداد ابرنواخترهای بزرگ باید فاقد هیدروژن باشند. دانشمندان مدتی بود که به دنبال این ستاره‌ها می گشتند، اما تا به حال فقط تعداد خیلی کمی از آنها را توانستند پیدا کنند . آنها انتظار داشتند که تعداد این ستاره‌ها در کهکهشان بیشتر باشد. سرانجام تیم تحقیقاتی موفق شد تعداد 25 نوع از این ستاره ها را پیدا کنند که با مشخصات آنها به طور کامل مطابقت داشت. حالا می دانیم که این ستاره ها وجود دارند و چگونه می توان آنها را شناسایی کرد.

ستاره هلیومی

دانشمندان به تازگی دو ستاره جدید را کشف کردند که تا قبل از این وجود نداشت. این ستاره‌ها خیلی بزرگ و درخشان هستند و عمر کوتاهی دارند. دانشمندان فکر می‌کنند که این ستاره‌ها احتمال دارد از برخورد دو ستاره دیگر ایجاد شده باشند. این کشف می‌تواند دانش ما در مورد ستاره‌ها را تغییر دهد.

ماریا دروت، ستاره شناس دانشگاه تورنتو به همراه ایلوا گوتبرگ، اخترفیزیکدان مؤسسه علم و فناوری اتریش این تحقیقات را رهبری می کرد. او می گوید:" این ستاره‌ها به قدری نادر هستند که اگر وجود آنها تأیید شود، می تواند کل دانش ما در مورد ستاره‌ها را زیر و رو کند ."

این ستاره‌ها به «ابرغول‌های آبی» معروف هستند. ابرغول‌های آبی ستاره‌های بسیار بزرگ و درخشانی هستند که عمر کوتاهی دارند. آنها معمولاً تنها چند میلیون سال عمر می‌کنند و سپس منفجر می‌شوند.

از لحاظ تئوری؛ ابرنواخترهای با پوشش برهنه توسط ستارگان دوتایی ایجاد می شوند. در یک منظومه ستاره دوتایی، دو ستاره به دور یکدیگر می چرخند. اگر یکی از ستاره ها بسیار بزرگ باشد، می تواند مواد درون یک ستاره دیگر را به سمت خود بکشد. اگر ستاره ای که مواد از آن بیرون کشیده شد از نوع یک ستاره هیدروژنی باشد، ستاره باقی مانده یک ستاره هلیوم با مقدار کمی هیدروژن خواهد بود. وقتی ستاره هلیومی منفجر می شود، مقدار کمی هیدروژن در فضا آزاد می شود که به این انفجار، ابرنواخترهای با پوشش برهنه گفته می شود. دانشمندان انتظار دارند که تعداد این ستارگان به طور قابل توجهی بیشتر از ستارگان بسیار بزرگ باشد.

ستارگان هلیومی به دلیل کمبود هیدروژن در طیف مرئی نور خیلی کمی از خود ساطع می کنند و زمانی که کنار یک ستاره همراه بزرگتر و درخشان تر قرار می گیرند، خیلی سخت تر دیده می شوند. دانشمندان برای یافتن این ستارگان، بررسی های خود را در نور ماوراء بنفش انجام دادند. آنها برای انجام این کار از تلسکوپ فضایی سوئیفت استفاده کردند که در طیف ماوراء بنفش بسیار حساس است.

در بین سال های 2018 تا 2022، حدود 16 ستاره با ویژگی های شبیه به ستارگان هلیومی با جرم متوسط پیدا شد. این ستارگان معمولا دمای ، گرانش سطحی و هلیوم بالا و هیدروژن پایینی دارند. نتایج این مطالعه نشان داد که ستارگان هلیوم با جرم متوسط در واقع وجود دارند و تعداد آنها بیشتر از آن چیزی است که قبلاً تصور می شد.

گوتبرگ می‌گوید: «ما نشان دادیم که این ستاره‌ها آبی‌تر ستاره های تازه متولد شده هستند. اما یک ستاره تنها زمانی در جهت مخالف جابه‌جا می‌شود که لایه‌های بیرونی آن(لایه های هیدروژن از بین رفته باشد) برداشته شود. این اتفاق باعث می شود که نوری که از ستاره ساطع می شود بیشتر در طیف ماوراء بنفش(قرمز رنگ) باشد. پدیده های این چنینی بیشتر در ستارگان دوتایی رخ می دهد و خیلی کم پیش می آید که در ستارگان منفرد پرجرم ظاهر شود.


چاپ