آژانس پروژههای تحقیقاتی پیشرفته دفاعی ایالات متحده (دارپا)، ساخت هواپیمای جدید آزمایشی X-65 خود را آغاز کرد.
آژانس پروژههای تحقیقاتی پیشرفته دفاعی ایالات متحده (دارپا) از پروژه جدیدی برای ساخت هواپیمای آزمایشی خبر داده است که از جتهای هوا به جای قطعات متحرک برای کنترل پرواز خود استفاده میکند. این هواپیما که X-65 نام دارد، بخشی از پروژه CRANE است که هدف آن نشان دادن امکانسنجی استفاده از محرکهای کنترل جریان فعال (AFC) برای کنترل پرواز اولیه است. هواپیمای X-65 دارپا یک هواپیمای آزمایشی است که مخصوص آزمایش فناوریهای جدید هواپیماهای نسل بعدی طراحی شد. این هواپیما قرار نیست به مرحله تولید انبوه برسد. این نوع هواپیماها اغلب برای آزمایش فناوریهای جدیدی استفاده میشوند که هنوز در مراحل اولیه توسعه قرار دارند. این هواپیماها معمولاً کوچک و ساده ساخته می شوند تا هزینه ساخت و آزمایش آنها کاهش پیدا کند.
X-65 یک هواپیمای تکسرنشین با بالهای متحرک است که از مواد کامپوزیتی ساخته شده اند. این هواپیما یک موتور توربوجت دارد که به آن امکان میدهد با سرعتهای بالا پرواز کند. محرکهای کنترل جریان فعال (AFC) از جتهای هوا برای دستکاری جریان هوا بر روی سطح هواپیما استفاده میکنند. این کار میتواند به کنترل زاویه حمله، تولید نیروی بالابرنده و تغییر جهت هواپیما کمک زیادی کند. استفاده از AFC در هواپیمای X-65، یک نقطه عطف در تاریخ هوانوردی است. این فناوری، روش سنتی کنترل پرواز با استفاده از سطوح کنترل متحرک را به چالش میکشد. استفاده از AFC در هواپیمای X-65 ، طراحی هواپیما را به کلی تغییر می دهد. هواپیماهای نسل فعلی و قدیمی تر از بالکها و سطوح افقی(کنترل متحرک) برای کنترل پرواز استفاده میکنند . روش AFC مزایای زیادی نسبت به سطوح کنترل متحرک دارد، از جمله:
• کاهش وزن و پیچیدگی هواپیما
• افزایش کارایی سوخت
• بهبود کنترل در سرعتهای بالا و کم
اگر نتایج تست پرواز هواپیمای X-65 موفقیتآمیز باشد، میتواند به صنعت هوانوردی در زمینه توسعه هواپیماهای ایمنتر، کارآمدتر و سریعتر در آینده کمک کند. این هواپیما به هر دو سیستم محرک یعنی سطوح کنترل متحرک و AFC مجهز خواهد بود تا امکان انتقال تدریجی و مقایسه بین دو سیستم را برای سازندگان آن فراهم کند. این هواپیما ابتدا با سطوح کنترل معمولی پرواز میکند سپس کم کم در حالت محرکهای AFC قرار می گیرد. در طول این فرآیند، سنسورها اثربخشی کنترل محرک را زیر نظر می گیرند.
دکتر ریچارد ولزین، مدیر برنامه CRANE دارپا گفت:« X-65 یک هواپیمای جدید است که برای آزمایش فناوری کنترل پرواز فعال (AFC) طراحی شده است. شکل متمایز و الماس مانند بال هواپیمای X-65 به این خاطر است که آزمایش فناوری AFC راحت تر انجام شود AFC . از جتهای هوا برای دستکاری جریان هوا روی سطح هواپیما استفاده میکند.» وزن و سرعت X-65 مشابه یک هواپیمای آموزشی نظامی است . X-65 بیش از 7000 پوند وزن دارد، طول بال آن 30 فوت و سرعت آن به 0.7 ماخ میرسد. بنابراین نتایج آزمایش X-65 میتواند برای برنامههای کاربردی در دنیای واقعی مانند ساخت هواپیماهای نظامی مفید باشد.
تبدیل شدن به واقعیت و اولین پرواز
X-65 قرار است در اوایل سال 2025 عرضه شود. این هواپیما اولین تست پرواز خود را در تابستان 2025 انجام خواهد داد. این هواپیما ماژولار ساخته می شود به این معنی که بخش های بال و افکت های AFC را می توان به راحتی جایگزین کرد تا امکان آزمایش های بیشتر توسط دارپا و آژانس های دیگر فراهم شود.
ولزین گفت: "این که ما در حال ساختن یک هواپیمای X AFC هستیم، خیلی هیجان انگیز است. من در سال 1999 به استخدام دارپا در آمدم تا روی برنامهای به نام Micro Adaptive Flow Control کار کنم. این پروژه که به پیشگامی در درک بنیادی دینامیک سیالات کمک می کرد به پروژه دیگری به نام CRANE منجر شد." دارپا امیدوار است که X-65، با نشان دادن پتانسیل AFC بتواند به توسعه هواپیماهایی که از این فناوری برای کنترل پرواز خود استفاده میکنند، کمک کند. این هواپیماها میتوانند در زمینه نظامی و تجاری کاربردهای زیادی داشته باشند.