ستاره شناسان برای اولین بار موفق به کشف هیدروکسیل (OH) در جو سیاره فراخورشیدی WASP-33b شده‌اند.
فراوانی مولکول هیدروکسیل (HO) در زمین بسیار زیاد است، ولی تا به امروز ستاره شناسی نتوانسته بود فراوانی آن را در یک سیاره فراخورشیدی مشخص کند. اکنون ستاره شناسان موفق به کشف این مولکول در جو سیاره وسپ-۳۳بی WASP-33b ، معروف به مشتری ابرداغ شده اند.
وسپ-۳۳ بی یک سیاره فراخورشیدی بسیار شگفت انگیز است که به دور ستاره HD 15082 از رده A که در صورت فلکی آندرومدا قرار دارد در طی 1.2 روز می چرخد ، این فاصله ی نزدیک سبب می‌شود جو WASP-33b به دمای بیش از ۲۵۰۰ درجه سانتیگراد برسد ، درنتیجه ی این دمای بسیار بالا مواد شیمیایی موجود درجو پرتوهایی را از خود ساطع می‌کنند که طیف‌های مشخصی دارند و بیشتر فلزات موجود در این سیاره نیز ذوب شده اند.
وسپ-۳۳ بی که ۴۰۰ سال نوری از ما فاصله دارد، به عنوان مشتری فوق داغ (ultra-hot Jupiter) شناخته شده است. به این معنی که این سیاره غول گازی ، جرمش ۲.۱ برابر و اندازه اش چهار و نیم برابر مشتری است.
این سیاره فراخورشیدی به دلیل دمای بسیار بالایی که دارد ، نمونه‌ی بسیار خوبی برای مطالعه جوهای بیگانه است. همین‌طور که WASP-33b به دور ستاره خود می‌چرخد، تشعشع ساطع شده از مواد شیمیایی موجود در جو آن بدلیل دمای بسیار بالا ، به طور دوره‌ای به رنگ قرمز و آبی دیده می شود که این اجازه را به ستاره شناسان می‌دهد که تابش سیاره را از تابش خیره‌کننده ستاره میزبان آن تمیز دهند.
جمعی از ستاره شناسان بین‌المللی به مدیریت دکتر استوانوس نوگروهو محققی از مرکز نجوم دانشگاه کوئینز بلفاست با استفاده از این تکنیک و با کمک تلسکوپ سوبارو واقع در هاوایی ، مواد شیمیایی جو وسپ-۳۳بی را شناسایی کرده اند. در میان نتایج بدست آمده ، هیدروکسیل هم مشاهده شده که چون قابلیت واکنش و تعامل با بخار آب و مونوکسیدکربن دارد، به احتمال زیاد نقش مهمی در ترکیب شیمیایی جو سیاره وسپ-۳۳ بی ایفا می کند.
دکتر استوانوس نوگراهو می‌گوید: «این اولین مدرک مستقیم وجود هیدروکسیل در جو سیاره‌ای خارج از منظومه شمسی است. این کشف بزرگ نه تنها به ستاره شناسان نشان می‌دهد که می‌توانند این مولکول را در جو سیاره‌های فراخورشیدی بیایند، بلکه آرام آرام می‌توانند به شیمی پیچیده سیارات فرا خورشیدی را هم پی ببرند.
هیدروکسیل در جو زمین هنگام تعامل بخار آب با اکسیژن تشکیل می‌شود. اما دکتر ارنست دی مویجی یکی دیگر از محققان ارشد این مقاله گفته است ، فقط سیگنالی آزمایشی و ضعیف از بخار آب در داده‌های خود دریافت کرده اند که این ایده را حمایت می کند که هیدروکسیل در سیاره وسپ 33 بی احتمالاً هنگامی تشکیل می‌شود که گرمای شدید و شرایط بحرانی در پی نابودی آب ، بخار آب را تجزیه و از هم جدا می‌کند.
دکتر نیل گیبسون استادیار کالج ترینیتی دوبلین و نویسنده مشترک این مطالعه در مورد اهمیت آن گفت: علم فراسیارات نسبتاً جدید است و هدف اصلی نجوم مدرن کشف و کاوش اتمسفر این سیاره‌ها با جزئیات دقیق و سرانجام جستجوی فراسیارات شبیه به زمین است. بنابراین هرگونه جو جدیدی که کشف و درک می‌شود، درک ما از فراسیارات و تکنیک‌های مورد نیاز برای مطالعه جو آنها را بیشتر بهبود می‌بخشد و ما را یک گام به این هدف نزدیک‌تر می‌کند.
دکتر «نیل گیبسون»، استادیار «ترینیتی کالج دوبلین» و نویسنده دیگر این مقاله درباره اهمیت داده های بدست آمده اظهار می‌کند: «علم سیاره‌های فراخورشیدی نسبتا جدید است و یکی از اهداف خیلی مهم ستاره شناسی مدرن جست و جوی دقیق در جو این سیاره‌ها و در پایان جستجوی سیاره‌های فراخورشیدی شبه زمین است. هرگونه کشف جدید در جو سیاره‌ها، علم ما را از سیاره‌های فراخورشیدی و روش های مورد نیاز برای مطالعه جو آنها یک گام بزرگ جلوتر می برد.
های فن تک از شما دعوت می کند جهت بحث در مورد این مقاله ، دیدگاه خود را به اشتراک بگذارید.