کبودی های مکرر در بدن را جدی بگیرید!

اگر بدون هیچ دلیلی در بدن علائمی از کبودی ظاهر می شود، نشانه چیست؟

شاید شما هم گاهی اوقات دچار کبودی هایی در بدن شده اید که، بدون هیچ دلیل خاصی ظاهر می شوند. علت واقعی آن چیست؟! آیا باید نگران شد؟! براساس گزارش های فن تک و به نقل از ساینس آلرت؛ حدود 18 درصد بزرگسالان در بدن خود بدون هیچ دلیلی دچار کبودی می شوند. تعدادی هم به خاطر این کبودی ها به دکتر مراجعه می کنند تا علت آن را پیدا کنند. متخصصان خون شناسی(هماتولوژیست) می توانند به سئوالات آنها پاسخ دهند. برای پیدا کردن پاسخ این سئوال باید موراد زیر را بررسی کنیم:

ابتدا باید ببینیم خون سیستم گردش خون در بدن چطور عمل می کند؟ خون سیستم پیچیده و دقیقی است که برای محافظت از بدن در برابر خونریزی طراحی شده است. خون به صورت مایع در رگ های خونی جریان دارد و از طریق گلبول های قرمز، اکسیژن و سلول های دفاعی را در سراسر بدن حمل می کند. خون می تواند با این روش از مغز، عضلات و اندام های داخلی بدن در برابر عفونت محافظت کند. علاوه بر این، احتمال لخته شدن خون را به حداقل می رساند. اگر رگ های خونی دچار آسیب شوند، خون از طریق مکانیسم لخته شدن می تواند از خونریزی بیشتر جلوگیری کند تا رگ آسیب دیده بتواند خودش را ترمیم کند. برای انجام این کار، پلاکت موجود در خون باید به دیواره رگ خونی آسیب دیده بچسبد و با جذب پروتئین ها(عوامل انعقاد خون) غلظت خون را افزایش دهد تا در نهایت منجر به تشکیل لخته خونی می شود.

پلاکت ها نیز مانند سلول های خونی توسط مغز استخوان تولید می شوند. اما، فاکتورهای مورد نیاز برای لخته شدن خون در کبد ساخته می شود. اگر در هرکدام از فاکتورهای انعقادی مانند پلاکت یا دیواره رگ های خونی مشکلی داشته باشیم، کبودی ها به راحتی در بدن ما ظاهر می شود.

آیا ما به بیماری خاصی مبتلا هستیم؟!

هماتولوژیست ها معتقدند تعدادی از این کبودی ها علت خاصی ندارد. اما، اگر سیستم گردش خونی افراد دچار آسیب دیده باشد باید، عوامل دخیل را دقیق تر مورد بررسی قرار داد. به عنوان مثال، اگر این کبودی ها با علائمی مانند خونریزی‌های مکرر از بینی، پریودی های سنگین، خونریزی های شدید بعد از دندان‌پزشکی یا جراحی، خونریزی شدید در مفاصل یا مغز همراه باشد باید به صورت جدی تر به دنبال علت آن بود. پزشکان با چند آزمایش ساده می توانند به ما کمک کند تا علت واقعی این کبودی ها را بدانیم؟!

پلاکت های خون می توانند به دلایل مختلفی کاهش پیدا کند. به عنوان مثال: مغز استخوان نتواند به تعداد کافی پلاکت تولید کند و مقادیر فعلی موجود در سیستم گردش خون را هم به سرعت از دست بدهد. یک اتفاق دیگر هم می تواند باعث کاهش سطح پلاکت خون شود. بزرگسالان و کودکانی که به بیماری پورپورای ترومبوسیتوپنیک( یکی از انواع اختلال در سیستم انعقاد خون)مبتلا هستند. این بیماران معمولا به علت کمبود پلاکت خونی بیشتر دچار کبودی می شوند. این بیماری در کودکان به تدریج بهبود پیدا می کند اما، در بزرگسالان می تواند حتی به برداشتن طحال نیز منجر شود. معمولا برای این بیماران با تجویز داروهایی سعی می کنند با سرکوب سیستم دفاعی بدن به افزایش تولید پلاکت در بدن کمک کنند.

مشکلات مربوط به لخته شدن پروتئین ها

فاکتورهای انعقادی می توانند تحت تاثیر ریشه وراثتی یا اکتسابی قرار بگیرند. گاهی افراد با فاکتورهای پایین انعقادی به دنیا می آیند. به عنوان نمونه: مردانی که به علت ژنتیکی با کمبود فاکتور8 (یک عامل کلیدی در لخته شدن خون) مواجه هستند به بیماری هموفیلی نوع A مبتلا می شوند. علاوه براین، مردان و زنان مبتلا به بیماری "فون ویلبراند" که به دلایل وراثتی مادام العمر دچار اختلال در لخته شدن هستند.

بیماری های کبدی می تواند یکی از دلایل دیگر اختلال در لخته شدن خون باشد. به همین علت، آزمایش عملکرد کبد می تواند دومین آزمایشی باشد که علت این کبود های را نشان دهد.

مشکلات رگ های خونی

کمبود شدید ویتامین C نیز می تواند یکی دیگر از دلایل این کبودی ها باشد. به غیر از این، بیماری هایی هم مانند پورپورای هنوخ شونلین وجود دارد که با نازک کردن رگ های خونی می توانند منجر به کبودی هایی در قسمت پاها و ران ها شوند. سالمندان به علت کهولت سن، رگ ها و پوست نازک تری دارند به همین علت، بیشتر دچار کبودی می شوند.

داروها و مکمل ها

مصرف برخی از داروها نیز می تواند باعث اختلال در لخته شدن خون شود که عبارتند از:

یکی از معروف ترین آنها، آسپرین است. این دارو بیشتر برای جلوگیری از بیماری قلبی یا سکته تجویز می شود. آسپرین باعث کاهش عملکرد پلاکت در بدن می شود.

داروهایی مانند کلوپیدوگرل (برای جلوگیری از لخته شدن) و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (مانند ایبوپروفن یا سایر داروهایی که برای درد و التهاب مصرف می شوند) می توانند عملکرد پلاکت ها را کاهش دهند. رقیق‌کننده‌های خون مانند وارفارین، آپیکسابان و ریواروکسابان که بیشتر برای افرادی مستعد سکته مغزی تجویز می‌شوند، می‌توانند باعث کبودی شوند. افرادی که برای مدت طولانی از کورتیکواستروئیدهای خوراکی یا استنشاقی استفاده می کنند (مانند بیماری های مزمن) ممکن است به دلیل نازک شدن پوست و ضعیف شدن دیواره رگ های خونی دچار کبودی های بیشتری شوند.

تعدادی از داروهای ضد افسردگی نیز یکی دیگر از دلایل این کبودی هاست. مکمل‌های بدون نسخه از جمله جینکو و ویتامین E نیز می‌توانند باعث این کبودی ها شوند.
رگ های خونی حتی می توانند با یک ضربه براثر کودک آزاری یا خشونت آسیب ببینند. به همین علت، پزشکان باید دقیق بپرسند که آیا این افراد دچار آسب شده اند یا خیر!

در مجموع، اگر دچار خونریزی زیاد نیستید و نتایج آزمایش سیستم گردش خون و عملکرد لخته شدن شما از نظر پزشک معالج طبیعی است لازم نیست نگران باشید.