واژه نامه

سیاست جغرافیایی یا جغراسیاست یا ژئوپلتیک شاخه‌ای است از جغرافیای سیاسی و به آن بخش از معرفت بشر اطلاق گردید که به معلومات ناشی از ارتباط بین جغرافیا و سیاست مربوط می‌شود. این شاخه علمی از زمان وضع آن، طی یک قرن گذشته، از نظر مفهومی و فلسفی دچار شناوری و گاهی رکود بوده و همانند برخی رشته‌های علمی دیگر هنوز بر سر موضوع و ماهیت آن اتفاق نظر وجود ندارد.

زمین‌شیمی یا ژئوشیمی از دو واژهٔ Geo به معنی زمین و chemistry به معنی شیمی تشکیل شده‌است.

ژئوفیزیک (geophysics) یا زمین‌فیزیک، از مباحث علوم طبیعی است که به فرآیندها و خواص فیزیکی زمین و محیط اطراف آن، با استفاده از روش‌های کمّی برای تجزیه و تحلیل این فرایندها، می‌پردازد.

ژائیر بولسونارو (Jair Bolsonaro ؛ زادهٔ ۲۱ مارس ۱۹۵۵) سیاستمدار برزیلی و رئیس‌جمهور برزیل است. او از سال ۱۹۹۱ نماینده ریو دو ژانیرو در مجلس نمایندگان برزیل بوده‌است. او عضو حزب سوسیال لیبرال است. وی همچنین بعد از ده روز سکسکه حاد و بی وقفه در بیمارستانی در سائوپائولو بستری شده‌است.

ژاک کارتیه (Jacques Cartier) (زادهٔ ۳۱ دسامبر ۱۴۹۱ – درگذشتهٔ ۱ سپتامبر ۱۵۵۷) دریانورد فرانسوی بود که توانست بخش فرانسویِ کانادایِ کنونی را کشف کند.

ژرار ورتیمر (Gérard Wertheimer‎) (زادهٔ ۱۹۵۰) کارآفرین، سرمایه‌دار، بازرگان و مدیر ارشد اجرایی فرانسوی است، که به همراه برادرش آلن ورتیمر، (به آلمانی، ورتهایمر) مالکین اصلی شرکت شنل اس. ای. بشمار می‌آیند. خانواده ورتهایمر، یهودی های آلمانی تبار هستند.

ژرژ اورباین (Georges Urbain ‎؛ زاده ۱۲ آوریل ۱۸۷۲ درگذشته ۵ نوامبر ۱۹۳۸) یک شیمی‌دان اهل فرانسه بود.

ژرمانیم سی و دومین عنصر جدول تناوبی است. ژرمانیم یکی از اعضای مهم خانواده نیمه‌رساناها می‌باشد و در صنعت نیمه‌هادی کاربرد فراوان دارد. نام این عنصر لاتین واژه ژرمن (آلمان) است.

ژنتیک (خاستگاه، زایش، نژاد، گونه) یا ژن‌شناسی بخشی از دانش زیست‌شناسی است که به وراثت و تفاوت‌های جانداران می‌پردازد.

در تولید انرژی الکتریکی، مولد الکتریکی یا ژنراتور برق به ماشینی گفته می‌شود که از طریق القای الکترومغناطیسی انرژی مکانیکی را به انرژی الکتریکی تبدیل می‌کند.

ژنوتیپ یا ژن‌نمود یا ژن‌کرد یا ژن مانه (Génotype) به کل یا قسمتی از اطلاعات ژنتیکی یک فرد، گفته می‌شود. به عبارتی دیگر، ژنوتیپ ساختار اللی ژن‌های فرد است.در کلی‌ترین سطح خود، ژنوتیپ شامل کل ترکیب ژنتیکی شخص است و به‌صورت محدود تر، در مورد مجموعه الل‌هایی به‌کار برده می‌شود که در یک یا چند مکان ژنی خاص حضور دارند.

ژنوم یا ژنگان انسان همهٔ مادهٔ ژنتیکی یک موجود زنده است که در اصل محتوای ژنتیکی یاخته آن فرد؛ شامل DNA هسته و میتوکندری است.

ژوراسیک یا ژورایی یکی از دوره‌های زمین‌شناسی در دوران میانه‌زیستی (مزوزوئیک) است. طول زمانی این دوره به ۱۹۹٫۶-۱۴۵٫۵ میلیون سال پیش برمی‌گردد و به سه دوره ژوراسیک پسین، میانی و پیشین تقسیم می‌شود و نام خود را از کوه‌های ژورا در آلپ گرفته‌است. اولین پرندگان در این دوره به وجود آمدند. همچنین مهره‌داران نیز مانند ماهی و دایناسور و... در این دوره فراوان بودند. اولین قورباغه مانند قورباغه‌های امروزی در این دوره ظهور کرد و وجود این میزان تنوع زیستی نشان از هوای معتدل این دوره‌است. از لحاظ جغرافیایی نیز این دوره تغییر چندانی نسبت به دوره قبل از خود نکرد.

ژورس ایوانوویچ آلفروف (زاده ۱۵ مارس ۱۹۳۰ – درگذشته ۱ مارس ۲۰۱۹) یک فیزیک‌دان اهل اتحاد شوروی و روسیه بود که در سال ۲۰۰۰ برای توسعه نیمه رسانا هترواستراکچرز مورد استفاده در سرعت بالا و اوپتو الکترونیک به همراه هربرت کرومر از آلمان موفق به دریافت جایزه نوبل فیزیک شد. او همچنین یک سیاستمدار در دولت روسیه و یکی از اعضای وزارت امور خارجه روسیه در مجلس دوما، از سال ۱۹۹۵ بوده‌است.

ژورنال علمی یا ژورنال آکادمیک نشریه‌ای است که به صورت منظم پژوهش‌هایی را در زمینهٔ یک رشتهٔ دانشگاهی خاص با استفاده از داوری همتا منتشر می‌کند.