بزرگ ترین پیشرفت های پزشکی در سال 2022

ویروس های از بین برنده سرطان، درمان بیماری‌های سخت مانند مولتیپل اسکلروزیس و لوپوس، درمان چاقی، ژن درمانی و داروهای جدید ریزش مو تنها برخی از هیجان انگیزترین پیشرفت های پزشکی سال 2022هستند. البته، در این بین برخی از این پیشرفت‌ها مانند پیوند اعضای خوک به انسان، تا تبدیل شدن به یک روش درمانی فاصله زیادی دارد.

1- پیوند عضو خوک:

دانشمندان مدتهاست که در تلاش هستند تا بتوانند از اعضای حیوانات برای پیوند در بدن انسان ها استفاده کنند. آن ها، در طی یک سال و نیم گذشته به یافته‌های با ارزشی دست پیدا کردند. محققان نشان دادند اندام خوک‌هایی که از نظر ژنتیکی تغییر یافته‌اند تا بیشتر شبیه به اندام انسان‌ها شوند، می‌توانند در علم پیوند انقلابی ایجاد کند. در ماه ژانویه 2022، محققان دانشگاه آلاباما اولین افرادی بودند که توانستند دو کلیه را به یک بیمار مرگ مغزی پیوند دادند.

این پیوند خارجی می تواند یک راه حل مناسب برای کمبود اعضای اهدا کننده در شرایط فعلی باشد. البته، در فاز بالینی چندان موفق عمل نکرد. در مارس 2022، مردی با بیماری لاعلاج که اولین دریافت کننده زنده قلب خوک تغییر ژنتیکی داده شده بود. اما دو ماه پس از جراحی، بیمار به دلیل عفونت مزمن که از طریق قلب خوک منتقل شده بود، درگذشت.

2- روش جدید درمان ریزش مو:

سال های اخیر دانشمندان در حال تحقیق بر روی اثربخشی داروهای خودایمنی برای درمان نوع خاصی از ریزش مو به نام آلوپسی آره آتا هستند. در ماه ژوئن، سازمان غذا و دارو ایالات متحده سرانجام نتایج این تحقیقات را تایید کرد و داروی باریستینیب را به عنوان اولین مهارکننده JAK، بیماری آلوپسی آره آتا شدید اعلام کرد.
تصور می‌شود که بیماری آلوپسی آره‌آتا تا امروز، حدود 7 میلیون آمریکایی را تحت تأثیر قرار داده است. این بیماری بر اثر فعالیت بیش از حد سیستم ایمنی بدن به وجود می آید که تا قبل از این هیچ داروی خاصی برای آن وجود نداشت. افراد مبتلا به آلوپسی آره آتا شدید، تمام موهای بدن و پوست سر خود را از دست می دهند. در آزمایش های بالینی، مشخص شد که باریستینیب با دوز بالا، مقدار قابل توجهی از مو را به حدود یک سوم این بیماران بازگرداند.

3- کشف علت اصلی مولتیپل اسکلروزیس:

مولتیپل اسکلروزیس یا MS یک بیماری عصبی است. پیش بینی می شود حدود 1 میلیون نفر در ایالات متحده به این بیماری مبتلا هستند. در ژانویه، تعدادی از دانشمندان مقاله ای را منتشر کردند که نشان می دهد علت پیدایش MS ناشی ازعفونت ویروسی به نام اپشتاین بار(EBV) است.

این تیم با استفاده از پرونده پزشکی نظامیان ارتش ایالات متحده، نشان داد که ابتلا به EBV به طور قابل توجهی خطر ابتلا به ام.اس را در سال های بعد افزایش می دهد. تنها درصد کمی از افراد آلوده به EBV به ام اس مبتلا می شوند، بنابراین ممکن است عواملی در این بین وجود داشته باشد که افراد را مستعد ابتلا به آن می کند. اما کارشناسان معتقدند اقدامات پیشگیرانه ای مانند واکسن علیه EBV می تواند تاثیر زیادی در افراد داشته باشد.

4- لنزهای تماسی Drug-Delivering :

در ماه مارس، سازمان FDA آمریکا اولین لنزهای تماسی که نه تنها به بهبود بینایی کمک می کند، بلکه دارو را به طور فعال به چشم می رساند را تایید کرد. این لنزها توسط مرکز Johnson & Johnson ساخته شده اند. این لنزها یک آنتی هیستامین رایج به نام کتوتیفن را آزاد می کنند که پیش بینی می شود به پیشگیری یا درمان خارش چشم ناشی از آلرژی تا 12 ساعت کمک کند.
البته این روش درمانی بسیار ساده است. پزشکان امیدوراند از این روش برای درمان بیماری های جدی تر ناحیه چشم مانند آب مروارید و گلوکوم استفاده کنند.

5- یک درمان احتمالی برای لوپوس:

در ماه سپتامبر، محققان آلمانی تحقیقات مهمی انجام داده اند که می‌تواند نویدبخش عصر جدیدی برای درمان لوپوس باشد. بیماری لوپوس یک بیماری خود ایمنی مزمنی است که می‌تواند در سراسر بدن التهاب ایجاد کند. در حین انجام آزمایش، آنها دریافتند که بیماران لوپوس تحت درمان سرطان موجود، بهبودی پایدار بیماری خود را تا 17 ماه تجربه کردند.

این روش درمانی CAR T نامیده می‌شود. این روش با تغییر سلول‌های T بیمار در آزمایشگاه برای هدف قرار دادن سلول های سرطانی و سپس تزریق مجدد آنها به بدن عمل می‌کند. محققان این نظریه را مطرح کردند که این سلول‌های T اصلاح‌شده می‌توانند سلول‌های ایمنی را که اشتباهی اتوآنتی‌بادی‌های مسئول لوپوس را تولید می‌کنند، هدف قرار دهند. این روش در پنج بیمار مورد استفاده قرار گرفت و در همه این بیماران، آنتی بادی های ایجاد کننده بیماری لوپوس به طور کامل از بین رفت.

البته به زمان بیشتری نیاز است تا محققان مطمئن شوند این روش درمان در بیماران دائمی خواهد بود. اما، این درمان می تواند یک انقلاب بزرگ در درمان بیماری مزمن ایجاد کند.

6- ژن درمانی برای هموفیلی:
در ماه نوامبر، FDA اولین داروی درمان بیماری هموفیلی B(یک بیماری نادر ژنتیکی که روند انعقاد یا لخته شدن خون را کاهش می دهد) را تایید کرد. این دارو که به Hemgenix معروف است در واقع، بر اساس ژن درمانی عمل می کند.

Hemgenix که توسط شرکت آلمانی CSL Behring توسعه یافته است، ارزان قیمت نخواهد بود. هزینه این روش درمانی برای هر بیمار3.5 میلیون دلار خواهد بود. البته این هزینه فقط برای یک دوز آن خواهد بود. سازندگان آن امیدوراند که اثر بخشی این دارو آن قدر زیاد باشد که دیگر نیازی به تزریق دز های بعدی نباشد. سایر داروهای ژن درمانی برای بیماران هموفیلی نوع A و B به زودی وارد بازار می شوند.

7- موفقیت پلی قرص:

همه پیشرفت های پزشکی هزینه بالایی ندارند. در ماه آگوست، یک قرص ترکیبی سه در یک برای بیماری قلبی که به پولی‌پیل معروف است، بزرگترین مرحله آزمایش بالینی خود را پشت سر گذاشت. این قرص ترکیبی از سه داروی آسپرین، استاتین معمولی و رامیپریل تشکیل می شود. استفاده آن در بیماران قلبی نشان داد که از حملات قلبی، سکته مغزی و سایر حوادث قلبی عروقی بیشتر از استاندارهای موجود جلوگیری می‌کند.

انتظار می‌رود این یافته‌ها راه را برای تایید پلی‌پیل در اتحادیه اروپا و برخی کشورهای دیگر که با نام Trinomia شناخته می شود، هموار کند. از طرف دیگر، به خاطر این که قرص از داروهای ارزان قیمت ساخته شده است، می تواند در دسترس عموم مردم قرار بگیرد.

8- درمان یک بیماری ژنتیکی کشنده در رحم:

در ماه نوامبر، پزشکان در ایالات متحده و کانادا یک مورد جدید پزشکی را گزارش کردند. آنها توانستند بیماری ژنتیکی کشنده یک بیمار را در رحم مادر درمان کنند.

بیمار آنها، دختر جوانی به نام آیلا بود که به بیماری پومپ مبتلا شد. پومپ بیماری نادری است که از تجزیه گلیکوژن ذخیره شده در بدن افراد جلوگیری می کند. افراد مبتلا به پومپ زودرس اغلب می میرند یا در طول سال ها دچار مشکلات رشدی شدید می شوند.
تا اینجای کار، به نظر می رسد این استراتژی کارساز بوده است. آیلا از مشکلاتی که خواهر و برادرش داشتند، مانند بزرگ شدن قلب در بدو تولد، رها شد و نزدیک به دو سال بعد، او مراحل طبیعی رشد خود را ادامه داد. آیلا باید همچنان به روند درمان ادامه دهد. اما یافته‌های این تحقیق در حال جریان، می‌تواند روزی به یک استاندارد برای مراقبت بیمارانی مانند او منجر شود.

9- ویروس های ازبین برنده سرطان:

در ماه سپتامبر، دانشمندان نتایج فاز اول یک آزمایش های بالینی را فاش کردند که می‌تواند روش جدیدی برای درمان سرطان باشد. محققان در این روش، از ویروس ها استفاده کردند.

این درمان 2 RPنام دارد و یک سویه مهندسی ژنتیک شده از ویروس هرپس سیمپلکس ۱است. ویروسی که عامل ایجاد تبخال دهان در انسان می باشد. RP2 که توسط شرکت Replimune ابداع شده است با تقویت سیستم ایمنی بدن سلول های سرطانی را هدف قرار داده و خنثی می کند. از 39 بیمار مبتلا به سرطان پیشرفته که 2‌RP را به تنهایی یا همراه با درمان ایمونوتراپی، دریافت کرده اند، 10 بیمار به آن پاسخ دادند. به عبارت دیگر، رشد سرطان آنها متوقف شد یا کاهش پیدا کرد. البته یک بیمار نیز در این بین به بهبودی کامل رسید که، روند آن تا 15 ماه طول کشید.

آزمایش های فاز اول فقط نشان می دهد که این دارو می‌تواند در افراد اثر بخش باشد. اما، برای تأیید این که 2 RP می‌تواند یک روش درمانی مناسب برای سرطان باشد نیاز است، این آزمایش‌ها را روی تعداد بیشتری از بیماران تکرار کرد.

10- درمان چاقی:

در ماه مه، شرکت Eli Lilly نتایج آزمایش فاز سوم داروی دیابت نوع 2 و چاقی خود به نام تیرزپاتید را، منتشر کرد. افرادی که بالاترین دوز دارو را دریافت کردند، 22 درصد از وزن اولیه بدن خود را از دست دادند که، بسیار بالاتر از میانگین کاهش وزن افرادی بود که از رژیم غذایی و ورزش استفاده کرده بودند. نتایج داروی Tirzepatide حتی از نتایجی که با داروی مشابه مانند Novo Nordisk Wegovy نشان داده بود، عجیب تر به نظر می رسید. این مقدار کاهش وزن در واقع با روش های دیگر لاغری مانند جراحی برای می کند.

حالا داروی، tirzepatide توسط سازمان FDA آمریکا به عنوان داروی درمان دیابت نوع 2 (که با نام تجاری Mounjaro فروخته می شود) تایید شده است. انتظار می‌رود شرکت سازنده تا اواسط سال آینده درخواست ثبت این دارو را به عنوان یک روش غیر مستقیم در درمان چاقی به اتمام رسانده تا اواخر سال 2023 بتواند مجوز FDA را دریافت کند. کارشناسان پیش بینی می کنند این دارو به علت هزینه بالایی که دارد تحت پوشش بیمه های درمانی قرار نخواهد گرفت. (قیمت داروی Wegovy بیش از 1000 دلار در ماه می باشد.)