واژه نامه

عایق الکتریکی (Electrical insulator) ماده ای است که بارهای الکتریکی آن نمی‌توانند آزادانه حرکت کنند. اگر این مواد در میدان الکتریکی قرار گیرند، جریان الکتریکی بسیار کمی از آنها عبور خواهد کرد.

عدد آووگادرو یا ثابت آووگادرو (Avogadro constant)، که به‌صورت معمول با NA یا L نشان داده می‌شود، یک پارامتر ثابت است که تعداد اجزای تشکیل دهنده ماده (مثل مولکول‌ها، اتم‌ها یا یون‌ها) را به مقدار ماده، مرتبط می‌سازد. واحد مقابل این عدد در دستگاه بین‌المللی یکاها (SI)، مول است و به‌صورت ۱۰۲۳×۶٫۰۲۲۱۴۰۷۶ بر مول بیان می‌شود. نام این عدد به احترام دانشمند پر اوازه ایتالیایی آمدئو آووگادرو برگزیده شده‌است.

عدسی همگرا یا عدسی کوژ یا عدسی محدب گونه‌ای از عدسی است که پرتوهای موازی تابیده شده به رویهٔ خود را در سمت دیگر خود در نقطه‌ای به نام نقطه کانونی متمرکز نموده و پدیدهٔ همگرایی نور را باعث می‌شود.

عدسی واگرا(مقعر) گونه‌ای عدسی است که نورهای موازی تابیده شده به خود را واگرا می‌کند و اگر امتداد پر توهای واگرا شده را رسم کنیم به نقطهٔ کانونی می‌رسیم و چون نقطهٔ کانونی با پرتوهای مجازی پیدا شد بنابراین این نقطهٔ کانونی بر خلاف عدسی همگرا مجازی است. دو لبه بالایی و پایینی عدسی واگرا (مقعر)، پهن‌تر و میانهٔ آن باریک‌تر است. عدسی مقعر وارونهٔ عدسی محدب کار می‌کند.

عزرائیل کارلیباخ روزنامه‌نگار یهودی، ستون‌نویس، تحلیل‌گر سیاسی، نویسنده و بنیان‌گذار روزنامه عبری‌زبان معاریو بود.

یک عصب محیطی یا عصب یا پَی (Peripheral nerve)، بخشی از دستگاه عصبی محیطی است که خود از مجموعه رشته‌های عصبی(فیبرهای عصبی) تشکیل می‌گردد.فیبرهای عصبی در داخل یک عصب محیطی، به دسته‌هایی تقسیم می‌شوند که هر کدام یک فاسیکول۲ نامیده می‌شوند.

عصب‌پژوه معادل فارسی کلمه (Neuroscientist) است. عصب‌پژوه به فردی اطلاق می‌شود که به پژوهش در علوم عصب پایه(Neuroscience) یا شاخه‌های دیگر علمی مرتبط به آن می‌پردازد.

عصب‌شناسی یا نورولوژی دانش مطالعهٔ ساختار، کارکرد و بیماری‌های دستگاه عصبی جانداران است. موضوع عصب‌شناسی بررسی دستگاه عصبی جانداران در سطوح گوناگون از سلولی و مولکولی تا آناتومی، علوم رفتاری، و آسیب‌شناسی پزشکی است.

عصر هلنیستی یا تمدن هلنیستی به دوره‌ای از تاریخ یونان باستان میان درگذشت اسکندر مقدونی در سال ۳۲۳ پیش از میلاد مسیح تا پدید آمدن امپراتوری روم گفته می‌شود. در این دوران تأثیر فرهنگی و قدرت یونان در اروپا و آسیا در اوج خود بود، به طوری که ادبیات، هنر، تئاتر، معماری، ریاضیات، فلسفه، موسیقی، اکتشافات و علوم در حال شکوفایی بودند. این دوران گاهی به عنوان دوره گذار و دوران اضمحلال یونان باستان در نظر گرفته می‌شود.

مصطفی عصمت اینونو (Mustafa İsmet İnönü) (زاده ۲۴ سپتامبر ۱۸۸۴ – درگذشته ۲۵ دسامبر ۱۹۷۳) ژنرال ارتش، نخست‌وزیر و دومین رئیس‌جمهور ترکیه بود. در سال ۱۹۳۸ حزب جمهوری‌خواه خلق به او لقب رهبر ملی داد. عصمت اینونو در ۲۵ دسامبر ۱۹۷۳ در سن ۸۹ سالگی درگذشت.

عَضُدالدوله ابوشجاع پناه‌خسرو (فناخسرو) دیلمی (زاده ۲۴ سپتامبر ۹۳۶ میلادی و درگذشته ۲۶ مارس ۹۸۳) یکی از امرای خاندان آل بویه در ایران و عراق بود. او بزرگترین امیر این خاندان شمرده می‌شود.

عقده اُدیپ (Oedipus complex) در نظریه روان‌کاوی به تمایل پسربچه برای ارتباط جنسی با مادرش گفته می‌شود که حسی از رقابت با پدر را پدیدمی‌آورد. این مفهوم، نخستین بار، توسط زیگموند فروید، در کتاب تفسیر خواب‌ها (سال ۱۸۹۹ میلادی) توضیح داده شد.

عقدهٔ الکترا (Electra Complex)، یکی از اصطلاحات روانکاوی است. عقدهٔ الکترا در دختر، معادل عقدهٔ اُدیپ در پسر است. الکترا برادرش، اورستس، را واداشت که مادرشان، کلوتایمنسترا، و ناپدری‌شان، آیگیستوس، را به انتقام کشتن پدرشان، آگاممنون، به قتل برساند. فروید در نظریه روانکاوی، از این داستان، برای توصیف میل ناخودآگاه دختر به از بین بردن مادر، و تصاحب پدر در دوره ذکری رشد روانی جنسی استفاده کرده‌است.

عکاسی ماکرو یا تصویر‌برداری ماکرو نوعی عکاسی از نمای نزدیک، به‌طور معمول از سوژه‌های کوچک است. به‌طور کلاسیک سوژه موجود در یک تصویر ماکرو بزرگ‌تر از اندازه آن در طبیعت بر روی نگاتیو بوده‌است. به هر شکل امروزه تصویر‌برداری ماکرو، تهیه تصویر از سوژه در ابعاد بزرگتر و واضح‌تر از آن چیزی است که در حیات دیده می‌شود.

علم داده (Data Science) دانشی میان‌رشته‌ای پیرامون استخراج دانش و آگاهی از مجموعه‌ای داده و اطلاعات است. علم داده از ترکیب مباحث مختلفی به وجود آمده و بر مبانی و روش‌های موجود در حوزه‌های مختلف علمی بنا شده‌است. تعدادی از این حوزه‌ها عبارتند از: ریاضیات، آمار، علوم کامپیوتر، مهندسی داده، بازشناخت الگو و… هدف این علم، استخراج مفهوم از داده و تولید محصولات داده‌محور است.