چینی ها موفق شدند مشکل جعبه سیاه هواپیماهای جنگی را حل کنند.
سیستمهای هوش مصنوعی، به خصوص در زمینهی نبرد هوایی با مشکلی به نام "جعبه سیاه" مواجه هستند. این مشکل زمانی رخ می دهد که انسانها نمی توانند نحوه تصمیم گیری سیستم های هوش مصنوعی را درک کنند. این موضوع میتواند اعتماد به سیستم و شفافیت را در عملیات های جنگی را به شدت کاهش دهد.
چینی ها به تازگی یک جعبه سیاه مبتنی بر هوش مصنوعی طراحی کردند که می تواند در جنگ هوایی تصمیمات خود را برای خلبان به صورت واضح توضیح دهد. توانایی سیستم در توضیح تصمیمات خود، می تواند مشکل فعلی سیستم های هوش مصنوعی معروف به «جعبه سیاه» را به راحتی حل کند. مشکلی که مدتهاست هم ارتش آمریکا و هم ارتش چین را درگیر خود کرده است. یک تیم مهندسی در شهر شیان چین موفق شدند سیستم هوش مصنوعی نظامی بسازند که می تواند تصمیمات گرفته شده در طول عملیات را به صورت شفاف توضیح دهد. به گزارش ساوت چاینا مورنینگ پست؛ سیستم هوشمند جدید قادر است با ارائه توضیحات در مورد تصمیمات استراتژیکی که در عملیات های نظامی حساس می گیرد، به درک و همکاری اپراتور کمک زیادی کند . از طرف دیگر این پیشرفت تسلیحاتی در عرصهی هوش مصنوعی رقابت بین واشنگتن و پکن را وارد مرحله جدیدی خواهد کرد.
آمریکا پیشرو در ادغام فناوری هوش مصنوعی در جنگ های هوایی
آمریکا قبل از چین دست به ادغام هوش مصنوعی در جنگ های هوایی زد. چین در آن زمان مشغول توسعه پهبادهای کنترل از راه دور و پهبادی هدایت شونده خودکار بود. خلبانان نیروی هوایی ایالات متحده آزمایش های هوایی خود را با سیستم های نبرد هوایی مجهز به هوش مصنوعی انجام می دادند. در طول این آزمایش ها سیستم هوش مصنوعی جنگنده های F-16 دچار مشکل شد. هنوز معلوم نیست که این مشکل به طور کامل برطرف شده است یا نه! اگر آنها موفق به حل این مشکل شده باشند؛ چین اولین کشوری نخواهد بود که به این موفقیت دست یافته است. با این حال نباید از تلاش دانشمندان چینی در عرصه نبرد هوایی به سادگی گذشت!
نوآوری در استراتژی نبرد هوایی
استفاده از سیستم های هوش مصنوعی در جنگ های هوایی رواج زیادی پیدا کرده است. یکی از روش های مهمی که این سیستم های خودکار برای تصمیم گیری از آن استفاده می کنند، یادگیری تقویتی عمیق (Deep Reinforcement Learning) است. اما این روش مشکلات خاص خود را دارد. سیستم های مبتنی بر AI در واقع به صورت جعبه سیاه عمل می کنند و امکان درک استراتژی، اهداف و اعتماد به تصمیم گیری آنها را برای اپراتورهای انسانی سخت تر می کنند.
برای حل این مشکلات، مهندسان روش جدیدی به کار گرفتند که براساس الگوریتم «یادگیری تقویتی قابل توضیح» عمل میکند تا تصمیمگیری در نبرد هوایی را شفافتر کند.
روش جدید در سه مرحله کار میکند:
۱. مدلسازی برای توضیح استراتژی و درک اهداف: مرحله اول هوش مصنوعی مدلهایی میسازد تا بتواند استراتژیهای خود را بر اساس آن توضیح دهد و اهداف دشمن را شناسایی کند.
۲. اولویتبندی تصمیمگیری و ارزیابی احتمال وقوع: مرحله بعد هوش مصنوعی اهمیت تصمیمات و احتمال وقوع اهداف را محاسبه میکند. این کار باعث میشود تا فرایند تصمیمگیری برای انسان قابل فهمتر شود.
۳. تنظیم الگوریتم با توجه به تفسیرها: مرحله آخر، الگوریتم یادگیری تقویتی عمیق بر اساس این تفسیرها تنظیم میشود.
این سیستم نوآورانهی نبرد هوایی که تحت نظر «ژانگ دونگ»، استادیار دانشکدهی هوافضای دانشگاه پلیتکنیک شمال غرب ساخته شده است، فراتر از سیستم های سنتی مرسوم عمل میکند.
هوش مصنوعی برخلاف سیستمهای سنتی، میتواند هر دستورالعمل ارسالی به کنترلکنندهی پرواز را با استفاده از زبان ساده، داده و نمودار توضیح دهد. به علاوه قادر است اهمیت هر دستورالعمل را با جزئیات بیشتری مانند وضعیت فعلی نبرد، مانورهای خاص پرواز و اهداف استراتژیک، در اختیار اپراتور انسانی قرار دهد.
ارتباط صمیمی با انسانها
این فناوری مسیر جدیدی برای تعامل خلبانان با هوش مصنوعی ایجاد میکند. به عنوان نمونه: در مرحله بعد از شبیهسازی، یک خلبان با تجربه میتواند خطاهای احتمالی هوش مصنوعی را نشخیص دهد. سپس، فرآیندی بهینهی بازخورد به هوش مصنوعی کمک می کند تا پیشنهادات اپراتورهای انسانی را درک کند و از بروز اشتباهات مشابه در نبردهای بعدی جلوگیری کند.